Jakie atesty stali rozróżniamy i wg jakiej normy?

Normy międzynarodowe

Normy respektowane na całym świecie to międzynarodowe normy wydawane przez dwie organizacje normalizacyjne z siedzibą w Genewie: 

• ISO (International Standards Organization) – wydaje normy ogólne,
• IEC (International Electrotechnical Commision) - wydaje normy dla elektrotechniki.

Normy ISO ważne są na całym świecie i przez to zazwyczaj nie należą do systemu norm narodowych. Normy ISO są to dokumenty standaryzujące poszczególne obszary funkcjonowania przedsiębiorstw, firm i organizacji oraz jakości produkcji.

Normy europejskie EN

Normalizacja europejska jest zorganizowana podobnie jak normalizacja ogólnoświatowa, ale ma trzy komisje. Pierwsze dwie mają siedziby w Brukseli, trzecia  we Francji. 

• CEN (Comité Européen de Normalisation) - wydaje ogólne normy, nazywane normami europejskimi (EN). Normy dla żelaza i stali wydaje Komisja europejska do spraw normalizacji żelaza i stali (ECISS) i odpowiednie komisje techniczne (TC) oraz podkomisje (SC). 
• CENELEC (Comité Européen de Normalisation Électrotechnique) - wydaje elektrotechniczne normy,
• ETSI (European Telecomunications Standards Institute) - wydaje normy dla telekomunikacji.

Bardzo często normy europejskie EN są używane w poszczególnych krajach i zastępują wcześniej stosowane normy narodowe. Zastąpiły starsze krajowe systemy, takie jak: DIN (Niemcy), BS (Wielka Brytania), AFNOR (Francja), UNI (Włochy).

Europejskie normy stali / wyrobów hutniczych

Normy dotyczące stali obejmują szeroki zakres standardów, które określają własności mechaniczne, chemiczne, a także procesy produkcji i kontroli jakości. Jedne z najczęściej używanych norm to m.in:

• PN-EN 10025: Określa wymagania dla stali konstrukcyjnych, w tym ich wytrzymałość, skład chemiczny oraz inne kluczowe parametry.
• PN-EN 1993 (Eurokod 3): Dotyczy projektowania konstrukcji stalowych, w tym wymiarowania elementów stalowych oraz projektowania połączeń.
• PN-EN 1090: Reguluje proces produkcji i montażu konstrukcji stalowych, wymagając certyfikatu zgodności oraz oznakowania CE dla wyrobów.
• PN-EN ISO 3834: Określa wymagania dotyczące jakości spawania konstrukcji stalowych, w tym kontrolę spoin oraz techniki spawania.

Kolejną grupę norm to normy tworzone przez Instytuty i Towarzystwa, np. w USA (AISI, ASTM, ASME, API, SAE). 

Normy amerykańskie ASTM

Amerykańskie Stowarzyszenie Badań i Materiałów (ASTM) jest organizacją, która tworzy szeroki zakres norm dotyczących wyrobów, produktów, systemów i usług w USA. Normy te uznawane są na całym świecie w różnych branżach i wpływają na poprawę jakości wytwarzanych produktów i urządzeń.

Normy ASTM (American Society for Testing and Materials) - dotyczą wielu materiałów, w tym metali, tworzyw sztucznych, tekstyliów i innych, np. ASTM B265: Taśmy, arkusze/blachy i płyty z tytanu oraz stopów tytan. Wcześniejsze normy AISI wydawane były przez Amerykański Instytut Żelaza i Stali, jednak nie były uaktualniane i zostały zastąpione przez standardy ASTM.

Normy techniczne są częścią prawodawstwa, ważnego dla danej gałęzi wyrobów przemysłowych w każdym kraju. 
 

Normy Polskie PN

PN to zbiór krajowych norm, tworzonych przez ekspertów i zatwierdzany przez Polski Komitet Normalizacyjny. Aktualnie do polskich norm wprowadza się normy europejskie, co prowadzi do ujednolicenia zawartych wytycznych i nadaje się oznaczenie PN-EN. Działanie to jest istotne przy swobodnym przepływie towarów na rynku europejskim.
 

Atesty materiałowe stali

Atesty stali są klasyfikowane zgodnie z normą EN 10204, która określa rodzaje dokumentów kontroli wyrobów metalowych. Dostępne są cztery rodzaje dokumentów kontroli wyrobów metalowych, które potwierdzają zgodność wyrobów metalowych ze specyfikacją zamówienia. Pierwsze to dokumenty rodzaju 2.1 i 2.2, które oparte są na uproszczonej kontroli wewnętrznej wg wewnętrznych procedur producenta oraz drugie to dokumenty rodzaju 3.1 i 3.2, które wymagają bardziej złożonej kontroli odbiorczej, a odpowiedzialni za jej przeprowadzenie są niezależni kontrolerzy. 

Oto główne rodzaje atestów:
Dokumenty kontroli oparte na kontroli wewnętrznej:

2.1.    Deklaracja zgodności z zamówieniem: Producent deklaruje, że wyrób jest zgodny z zamówieniem, ale nie dostarcza wyników badań z kontroli wewnętrznej.
2.2.    Atest: Producent deklaruje zgodność wyrobu z zamówieniem i dostarcza wyniki badań z ogólnej kontroli wewnętrznej.

Dokumenty kontroli oparte na kontroli odbiorczej:

3.1 Świadectwo odbioru: Producent potwierdza zgodność wyrobu z zamówieniem i dostarcza wyniki badań z kontroli odbiorczej, potwierdzone przez upoważnionego przedstawiciela kontroli wytwórcy.
3.2 Świadectwo odbioru: Producent dostarcza wyniki badań z kontroli odbiorczej, potwierdzone przez upoważnionego przedstawiciela kontroli wytwórcy oraz przedstawiciela kontroli zamawiającego lub inspektora kontroli określonego w przepisach urzędowych.

UWAGA!
Kluczową rolę odgrywają dokumenty kontroli, które potwierdzają zgodność danego materiału czy wyrobu ze złożonym zamówieniem. Zamawiający powinien zwróć szczególną uwagę na to, żeby w zamówieniu uwzględnić odpowiedni dokument kontroli, a następnie wymagać dokumentów potwierdzających przeprowadzone atesty podczas odbioru.

Wróć na główną stronę bloga

Wróć na bloga